Zmarła wybitna socjolożka, analityczka polityczna prof. Jadwiga Staniszkis
Zmarła wybitna socjolożka, analityczka polityczna prof. Jadwiga Staniszkis. W przyszłym tygodniu ukończyłaby 82 lata. Informację o śmierci profesor potwierdziła PAP w poniedziałek po południu córka zmarłej Joanna Staniszkis.
Krwiście czerwona szminka, elegancki kok były znakami rozpoznawczymi Jadwigi Staniszkis. Wybitna socjolożka i wyrazista obserwatorka sceny politycznej.
Jadwiga Staniszkis urodziła się 26 kwietnia 1942 r. w Warszawie. Ojciec Witold Wincenty Staniszkis był znanym inżynierem i działaczem ONR-u. Walczył w kampanii 1939 r., a po klęsce stolicy ukrył w grobowcu na Bródnie żołnierski mundur i poszedł walczyć do lasu. Dziadek Witold Teofil Staniszkis był posłem na Sejm z ramienia endecji. W czasie okupacji pomagał Żydom – od początku wojny działał w komitecie na rzecz wsparcia mieszkańców getta.
Po ukończeniu studiów socjologicznych na Uniwersytecie Warszawskim w 1965 r. Staniszkis podjęła pracę jako asystentka na macierzystej uczelni. Była przedstawicielką młodszych pracowników naukowych w radzie wydziału. W latach sześćdziesiątych była uczestniczką niezależnych seminariów na uniwersytecie.
Zobacz również:Związała się ze środowiskiem "komandosów". „Dla mnie zaangażowanie się w protest przeciwko antysemityzmowi na uniwersytecie było częścią walki z moją własną historią rodzinną. Pokazaniem wszystkim, że jestem inna” – mówiła Annie Herbich, autorce książki „Dziewczyny z Solidarności”.
Za udział w Marcu‘68 została zwolniona z Instytutu Socjologii UW, a także – na kilka miesięcy – aresztowana.
W 1971 obroniła doktorat w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, a w 1978 r. habilitowała się na Uniwersytecie Warszawskim. W latach siedemdziesiątych należała także do grona wykładowców Towarzystwa Kursów Naukowych.
Za książkę „Patologia struktur organizacyjnych” otrzymała Nagrodę im. Stanisława Ossowskiego za rok 1976.
W sierpniu 1980 r. – jako jedyna kobieta – została członkiem Komisji Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. Później była również doradcą NSZZ „Solidarność”. W kwietniu 1981 r. Krajowa Komisja Porozumiewawcza powierzyła Staniszkis utworzenie drugiej, niezależnej od Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych przy KKP, grupy ekspertów doradzających związkowi. Działała również we Wszechnicy Solidarności i w związku z tym jeździła po całej Polsce z wykładami.
„Dlaczego zaangażowałam się w Solidarność? To proste. Jestem socjologiem. Zajmuję się analizą funkcjonowania systemu komunistycznego i opozycji. A co za tym idzie, oceniam innych ludzi. Często bardzo ostro. Nie miałabym do tego moralnego prawa, gdybym sama nie brała udziału w tych wydarzeniach i sama nie ryzykowała. Ot i cała historia” – mówiła Annie Herbich.
W 1981 r. została przywrócona do pracy w Instytucie Socjologii UW.
Stan wojenny zastał Staniszkis w Kazimierzu Dolnym. Przez kilka tygodni ukrywała się przed SB. Zdecydowała się jednak na powrót do Warszawy, a kilka dni później została aresztowana. Wkrótce jednak została wypuszczona. Zaczęła publikować w podziemnej prasie.
Jej wczesne książki nie zostały jednak opublikowane w Polsce. Chociażby „Dialektyka społeczeństwa socjalistycznego” ukazała się tylko w Japonii. Praca ta została poświęcona regulacji sytuacji w państwie za pomocą kryzysów; Staniszkis wskazywała w niej, że komuniści wywoływali kryzysy, aby móc przeforsować zmiany, które w normalnej sytuacji byłyby niemożliwe, kryzys zaś paradoksalnie ułatwiał podtrzymanie systemu. Także książka o rewolucji pierwszej Solidarności, napisana po angielsku, ukazała się w Stanach Zjednoczonych, a dwa lata wcześniej została przetłumaczona we Francji. Długo jej nie przekładano na język polski jako będącej zbyt krytyczną wobec „mitu” Solidarności.
Tytuł naukowy profesora Staniszkis uzyskała w 1991 r.
Była specjalistką w dziedzinie socjologii polityki, teorii socjalizmu i postkomunizmu oraz transformacji polityczno-gospodarczej w Europie Środkowo-Wschodniej.
W swoich badaniach skupiała się również na problemie globalizacji, słabości instytucji państwowych, zmianach paradygmatu procesu integracji europejskiej oraz zjawisku postpolityki. Jest autorką m.in. takich książek jak „Samoograniczająca się rewolucja” (pierwsze wydanie we Francji, 1982), „Ontologia socjalizmu” (1988), „The Dynamics of the Breakthrough in Eastern Europe: The Polish Experience” (1991), „Postkomunizm” (2001), „Władza globalizacji” (2003). „Antropologia władzy. Między Traktatem Lizbońskim a kryzysem” (2009).
Wiele jej prac ukazało się w wydawnictwach międzynarodowych. W latach 1981–1995 była najczęściej cytowanym za granicą polskim socjologiem, a jej teksty włączane są na wielu uczelniach świata do wykazów lektur podawanych przy kursach dotyczących przemian we wschodniej części Europy. W sierpniu 2004 r. znalazła się wśród kilkunastu socjologów spoza Stanów Zjednoczonych, których zaproszono do wygłoszenia referatu na kongresie Amerykańskiego Towarzystwa Socjologicznego.
Wykładała na wielu uniwersytetach zagranicznych, m.in. w kalifornijskim UCLA, na Harvardzie, w Michigan, a także w Chinach, Japonii i Tajwanie. Była też stypendystką w Wilson Center w Waszyngtonie.
W 2004 r. została laureatką Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. (PAP)
Może Cię zaciekawić
Inwigilowanych Pegasusem miało być ponad 500 osób
Minister był pytany w TVN24 o raport dotyczący stosowania przez służby kontroli operacyjnej, w tym za pomocą Pegasusa. Raport został skierowany ...
Czytaj więcejKolejna metamorfoza w gabinecie Projekt Zdrowie!
Co Pana skłoniło do podjęcia decyzji o odchudzaniu?W momencie, gdy moja masa ciała przekroczyła 90 kg, a ciuchy musiałem stopniowo zmieniać z p...
Czytaj więcej29 punktów karnych i 7000 zł mandatu
W piątek 5 kwietnia br., policjanci grupy Speed z Sekcji Kontroli Ruchu Drogowego KWP w Krakowie około godz. 17:00 w miejscowości Gdów, ujawnili k...
Czytaj więcejTurystka zmarła po upadku
„W sobotę, podczas schodzenia sześcioosobowej grupy turystów ze Szpiglasowej Przełęczy, jedna z turystek na stromych śniegach upadła z wysoko...
Czytaj więcejSport
Większość nie wypełnia zaleceń odnośnie aktywności fizycznej
Na jego podstawie można stwierdzić, że ćwiczą przede wszystkim ludzie młodzi, z przewagą mężczyzn, osoby pracujące, z miast powyżej 200 tys...
Czytaj więcejDwunasty zawodnik – wspólny apel wojewody małopolskiego i klubów piłkarskich
Wspólny apel podpisali: wojewoda małopolski Łukasz Kmita, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej prof. Andrzej Matyja oraz wiceprezes Wisły Kraków SA M...
Czytaj więcejZmarł Andrzej Dorula, legenda Sandecji, grał też w LKS Jodłownik
W Jodłownik grał w latach 2002-2004. W sezonie 2002/2003 wywalczył wraz zespołem awans do ligi okręgowej. Wcześniej przez wiele lat był liderem...
Czytaj więcejStoki, trasy i wyciągi narciarskie dostępne tylko w ramach sportu zawodowego
W nocy z poniedziałku na wtorek w Dzienniku Ustaw opublikowano rozporządzenie rządu ws. ustanowienia ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z ...
Czytaj więcejPozostałe
Ekstraliga hokejowa - Re-Plast Unia Oświęcim mistrzem Polski
Oświęcimianie wywalczyli dziewięć tytułów mistrza Polski, poprzednio w 2004 roku. Wówczas decydującą rywalizację wygrali z Podhalem Nowy Tar...
Czytaj więcejPrezes PiS: 10 kwietnia 2010 r. był zamachem Putina
PiS zorganizowało w ramach obchodów m.in. Marsz Pamięci, który przeszedł wieczorem z Bazyliki Archikatedralnej przed Pałac Prezydencki. Tam gło...
Czytaj więcejZmarł śp. Ks. prałat dr Józef Ziobroń – długoletni misjonarz w Afryce oraz duszpasterz we Francji
Ks. prałat dr Józef Ziobroń urodził się 22 grudnia 1944 roku w Rydzowie (par. Radomyśl Wielki), jako syn Zygmunta i Anny z domu Warias. Jego rod...
Czytaj więcejWyciekły 54 miliardy plików cookie; to główne narzędzia do kradzieży danych
Adrianus Warmenhoven, ekspert ds. cyberbezpieczeństwa firmy NordVPN zwrócił uwagę, że system plików cookie jest niezbędny. "Nie ma żadnego inn...
Czytaj więcej
Komentarze (0)