Szef MON o planach i niedostatkach po rządach poprzedników

Podpisanie 150 umów dla wojska, w tym na pociski dalekiego zasięgu do myśliwców, wykorzystanie satelitów, dronów i sztucznej inteligencji - to plany zarysowane przez wicepremiera, szefa MON Władysława Kosiniaka-Kamysza w sejmowej debacie nad stanem bezpieczeństwa RP.

Minister obrony podkreślał potrzebę współpracy w sprawach bezpieczeństwa ponad podziałami politycznymi. Zapewnił, że nie ma powodu, by odwieszać pobór, ponieważ służba wojskowa cieszy się popularnością. Przypomniał, że tegoroczny budżet obronny to 118 mld zł, a łącznie ze środkami z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych wydatki obronne mają wynieść 159 mld zł. Poprzednikom wytknął m.in. nieprzygotowanie dokumentów strategicznych i opóźnienia w budowie obrony powietrznej.

Szef MON zapowiedział podpisanie w bieżącym roku przez Agencję Uzbrojenia ok. 150 umów z podmiotami krajowymi i zagranicznymi. Ambicją rządu jest – powiedział – by połowa sprzętu kupowanego dla wojska pochodziła od rodzimych producentów. Według szefa MON obecnie jest to ok. 40 procent.

Od zaprzysiężenia rządu w grudniu ub.r. AU zawarła 40 umów o łącznej wartości ok. 50 mld zł, z czego 23 to umowy wieloletnie z kontrahentami krajowymi o wartości 18,5 mld zł – mówił. Zapowiedział rychłe podpisanie umowy na pociski powietrze-ziemia JASSM AGM-158B ER o zasięgu blisko 1000 km – trzykrotnie większym niż rakiety JASSM obecnie posiadane przez polskie lotnictwo. W marcu br. Departament Stanu USA zgodził się na sprzedaż Polsce tych pocisków, a także pocisków powietrze-powietrze AIM-120C-8 AMRAAM i AIM-9X Sidewinder.

Co i gdzie w ten weekend? Dni Limanowej! Siemoniak o sytuacji pogodowej: mamy przed sobą 48 bardzo trudnych godzin

Nawiązał też do "programu Szpej" zakładającego unowocześnienie indywidualnego wyposażenia żołnierza za 1,5 mld zł w ciągu dwóch lat. W tym roku wojsko ma wycofać ostatnie stalowe hełmy i zastąpić je kompozytowymi. Zakupy kamizelek kuloodpornych mają być wyższe niż "w sumie we wszystkich poprzednich latach".

Powołując się na audyt w MON powtórzył zarzut aktualizacji przez rządy PiS dokumentów planistyczno-strategicznych, które powinny być podstawą decyzji dotyczących rozwoju wojska i jego modernizacji. Dziękował prezydentowi Andrzejowi Dudzie "za przyjęcie wniosku o nakreślenie nowej strategii bezpieczeństwa narodowego" i zadeklarował współpracę z BBN nad nową strategią.

Poprzedników obwinił o zaniechanie wyposażenia wojska w wielozadaniowe samoloty transportu i tankowania w powietrzu oraz o opóźnienia w budowie wielowarstwowego systemu obrony powietrznej, w tym przy zakupie systemu Patriot, (wybranego wiosną 2015 r., pod koniec kadencji PO-PSL, a zakontraktowanego w 2018 r. za rządów PiS). Dodał, że zwiększanie liczebności armii nie oznaczało zwiększenia zdolności operacyjnych, a wiele z nowo formowanych jednostek – których powołanie uznał za słuszne – jeszcze przez dłuższy czas nie będzie gotowych do działania z powodu nieobsadzenia stanowisk.

Nawiązał do ostatnio stwierdzonych przez MON nieprawidłowości, jak "kradzież prezentów przeznaczonych dla delegacji zagranicznych" i wątpliwości związane z ubezpieczeniem programu fregat Miecznik.

"Brakowało dialogu obronnego z partnerami europejskimi, szczególnie RFN. Odtwarzamy to" – powiedział. Dodał, że konieczne jest współdziałanie ze wszystkimi sojusznikami w NATO i UE. "Obrażanie się na kogokolwiek, jakiekolwiek fobie nie zwiększają bezpieczeństwa Polski" – powiedział, zastrzegając, że „trzeba dochodzić swoich racji".

Zapowiedział przedstawienie projektu nowelizacji ustawy o weteranach. Przygotowywany przez MON projekt dotyczy rekompensat za rany i choroby na misjach oraz dodatkowych uprawnień, m.in. do korzystania z obiektów sportowych. Podkreślił, że nie ma żadnych powodów, aby odwieszać regularny pobór wojskowy. Zainteresowanie służbą w wojsku jest ogromne. Zwiększamy liczebność polskiej armii, podnosząc jej zdolności operacyjne. W tym momencie mamy 198 tys. żołnierzy, w tym zawodowych ponad 140 tys., a w jednostkach szkoli się ponad 20 tysięcy dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej. 9 tys. żołnierzy do maja tego roku została powołanych do zawodowej służby wojskowej" – wyliczał. Podkreślił, że intensywność szkolenia wzrosła o ok. 40 proc. i każdego dnia na poligonach i placach ćwiczeń szkoli się około 60 tys. żołnierzy. Podtrzymał zapowiedź rozbudowy WOT, które wg obecnej koncepcji mają się składać z 20 brygad.

Przypomniał o planach rozbudowy wojsk obrony cyberprzestrzeni, rozpoznania satelitarnego, wykorzystania platform bezzałogowych, a także powołania komponentu wojsk medycznych.

30 czerwca ma powstać Agencja Rozpoznania Geoprzestrzennego i Usług Satelitarnych, a w ramach tej struktury Centrum Operacji Satelitarnych. Opowiedział się za udziałem w międzynarodowych programach obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej, które wg szefa MON przyspieszą budowę narodowego wielowarstwowego systemu obrony powietrznej.

Poinformował, że na ukończeniu są przygotowania do utworzenia Centrum Implementacji Sztucznej Inteligencji. Zapowiedział powołanie Zintegrowanego Centrum Bezpieczeństwa, żeby ułatwić współpracę pomiędzy Wojskami Obrony Cyberprzestrzeni, Żandarmerią Wojskową, jak i wojskowymi służbami specjalnymi. "Efektywność wymiany informacji jest gwarancją ochrony polskiej cyberprzestrzeni".

Zapowiedział też powołanie nowych inspektoratów SKW w Olsztynie, Rzeszowie, Wrocławiu i prawdopodobnie w Bydgoszczy. Przypomniał, że od lipca w każdym województwie będą delegatury ABW. "Działania służb specjalnych od pięciu miesięcy są nakierowane na eliminacje zagrożenia, które jest wymierzone w państwo polskie i zagrażają bezpieczeństwu obywateli. Wszystkie służby są w stanie najwyższej gotowości. W ostatnich dniach zatrzymywane są osoby podejrzane o sabotaż, dywersję, które chciały podpalać różne obiekty o charakterze strategicznym lub działać przeciwko państwu polskiemu" - powiedział.

Zadeklarował gotowość do zwiększenia obecności wojska na granicy polsko-białoruskiej. Zwrócił uwagę, że program Tarcza Wschód zakłada nie tylko umocnienia, ale i wykorzystanie technik obserwacji i systemów przeciwdronowych.