Sprzedaż i zakup gruntów rolnych od 1 maja - najważniejsze informacje ministerstwa
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazuje informację na temat wchodzącej z dniem 30 kwietnia ustawy dotyczącej wstrzymania sprzedaży nieruchomości rolnych Skarbu Państwa i zmian w możliwościach sprzedaży prywatnych gruntów rolnych.
- Głównym celem zawartych w ustawie rozwiązań, jest realna ochrona polskiej ziemi przed niekontrolowanym wykupem. Było to zapowiedziane w expose premier Beaty Szdło, Obowiązująca ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego w jej dotychczasowym brzmieniu, a także uchwalona w poprzedniej kadencji Sejmu ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o kształtowaniu ustroju rolnego ochrony takiej nie zapewniają - informuje Ministerstwo.
Dla realizacji celu jakim jest ochrona polskiej ziemi, niezbędne jest przede wszystkim wstrzymanie sprzedaży nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w okresie 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy. Powyższe rozwiązanie spełnia postulaty zgłaszane przez rolników, którzy chcą mieć równe szanse w dostępie do państwowej ziemi rolnej w Polsce, a wskutek ustawicznego wzrostu cen nieruchomości rolnych nie mają obecnie wystarczających środków na ich zakup. Z tego względu, w tym okresie, podstawowym sposobem zagospodarowania nieruchomości Zasobu będą korzystne dla rolników trwałe dzierżawy. Zgodnie z ustawą wstrzymanie sprzedaży nieruchomości Zasobu nie będzie dotyczyć:
1) nieruchomości i ich części przeznaczonych na inne cele niż rolne, w szczególności na inwestycje transportowe, budownictwo mieszkaniowe, obiekty sportowo–rekreacyjne lub
2) nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych, lub
3) domów, lokali mieszkalnych, budynków gospodarczych i garaży wraz z niezbędnymi
gruntami oraz ogródków przydomowych, lub
4) nieruchomości rolnych o powierzchni do 2 ha.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi na wniosek Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych, będzie mógł wyrazić zgodę na sprzedaż innych nieruchomości niż wymienione wyżej, jeśli będą za tym przemawiać względy społeczno-gospodarcze (np. wtedy gdy izba rolnicza albo inne organizacje rolnicze wystąpią o przeprowadzenie przetargu ograniczonego na sprzedaż na rzecz rolników indywidualnych).
Najważniejsze dla normalnego właściciela ziemi rolnej
Realnej ochronie polskiej ziemi przed niekontrolowanym wykupem mają służyć również zawarte w ustawie zmiany innych ustaw. Najważniejsza zmiana dotyczy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Zakłada się, że nabywcami nieruchomości rolnych będą mogli być co do zasady tylko rolnicy indywidualni (tj. rolnicy posiadający kwalifikacje rolnicze, prowadzący osobiście co najmniej przez 5 lat gospodarstwo rolne o powierzchni nie przekraczającej 300 ha użytków rolnych i zamieszkujący w tym gospodarstwie – w trakcie prac w Sejmie RP zrezygnowano z warunku podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie, w przypadku jeżeli powierzchnia gospodarstwa przekracza 20 ha użytków rolnych). Ograniczenia te nie będą miały zastosowania do nabycia nieruchomości rolnych przez:
1) jednostki samorządu terytorialnego;
2) Skarb Państwa;
3) kościelne osoby prawne i związki wyznaniowe (dotyczy to wszystkich kościołów
i związków wyznaniowych i ma przede wszystkim umożliwić nabywanie głównie na podstawie darowizny niewielkich obszarowo gruntów; Agencji będzie przysługiwać jednak prawo pierwokupu albo prawo nabycia gruntu jeżeli przeniesienie własności nastąpiło na podstawie innych czynności niż sprzedaż),
4) osoby bliskie zbywcy (tj. zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonka, osób przysposabiających i przysposobionych), co oznacza, że nadal będzie możliwe przeniesienie własności nieruchomości rolnej np. na rzecz dzieci w drodze umowy darowizny, czy też umowy dożywocia.
Nieruchomości rolne będą mogły być nabywane także w drodze dziedziczenia, z tym że w przypadku dziedziczenia na podstawie testamentu Agencji będzie miała prawo nabycia odziedziczonej nieruchomości, jeżeli spadkobiercą testamentowym będzie osoba z poza, kręgu spadkobierców ustawowych albo nie będąca rolnikiem indywidualnym.
Za zgodą Prezesa Agencji, wyrażoną w drodze decyzji administracyjnej, od której odwołanie przysługiwać będzie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, nieruchomości rolne będą mogły nabyć także inne podmioty dające gwarancję należytego prowadzenia działalności rolniczej jeśli jednocześnie w wyniku nabycia nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych. Zgodę na nabycie nieruchomości rolnej będzie mogła uzyskać również osoba fizyczna zamierzająca utworzyć gospodarstwo rodzinne, jeśli posiada kwalifikacje rolnicze, daje rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej i co ważne, zobowiąże się do zamieszkiwania w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, która wejdzie w skład tworzonego gospodarstwa rodzinnego. W przypadku niewyrażenia zgody na nabycie nieruchomości, Agencja na wniosek zbywcy będzie obowiązana do nabycia tej nieruchomości za zapłatą ceny rynkowej.
Aby wyeliminować możliwości spekulacyjnego zakupu ziemi rolnej przez osoby, których zasadnicza aktywność życiowa i zawodowa ma miejsce poza rolnictwem, a zakup ziemi traktują oni jako formę lokaty kapitału, niezbędne jest wprowadzenie zakazu zbycia lub oddania nieruchomości rolnej w posiadanie innemu podmiotowi bez zgody sądu przez okres 10 lat od dnia jej nabycia.
W celu zapewnienia powiększania i tworzenia gospodarstw rodzinnych, a także przeciwdziałania spekulacyjnemu wykupowi nieruchomości rolnych zamierza się utrzymać dotychczas obowiązujące prawo pierwokupu Agencji oraz prawo nabycia gruntów rolnych, w przypadku przeniesienia własności w innej formie niż sprzedaż. Prawo pierwokupu będzie przysługiwało także dzierżawcy będącemu rolnikiem indywidualnym. Prawo pierwokupu, a także nabycia nie będą przysługiwać w określonych w ustawie przypadkach, m.in. wtedy gdy nabywcą będzie rolnik indywidualny zamieszkały na terenie gminy, w której położona jest zbywana nieruchomość lub gminy graniczącej, a także gdy nabywcą jest osoba bliska zbywcy.
Nowym rozwiązaniem jest przyznanie Agencji prawa pierwokupu akcji lub udziałów w spółkach prawa handlowego będących właścicielami nieruchomości rolnych. Ponadto w przypadku zmiany wspólnika lub przystąpienia nowego wspólnika do spółki osobowej, która jest właścicielem nieruchomości rolnej, Agencja działająca na rzecz Skarbu Państwa, będzie mogła złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości za zapłatą równowartości pieniężnej. Przepisy te mają na celu zapobieżenie faktycznemu przejmowaniu nieruchomości rolnych przez osoby, które nie są rolnikami a stały się wspólnikami w spółkach osobowych, bądź stały się akcjonariuszami lub udziałowcami w spółkach prawa handlowego będących właścicielami nieruchomości rolnych i faktycznie władają tymi nieruchomościami poprzez „kontrolowanie” tych spółek. Powyższe uprawnienia nie będą mieć zastosowania, gdy nabywcą akcji lub udziałów będzie osoba bliska zbywcy, a w przypadku spółek osobowych, gdy wspólnikiem ma zostać osoba bliska któremukolwiek ze wspólników.
Ustawa umożliwia Agencji Nieruchomości Rolnych sprawdzanie czy nabywca nieruchomości rolnej dotrzymuje zobowiązania do zamieszkiwania w gminie, w której położona jest nieruchomość rolna wchodząca w skład gospodarstwa, a także czy prowadzi gospodarstwo rolne na nabytym gruncie.
Przepisy o kształtowaniu ustroju rolnego nie będą miały zastosowania do tych gruntów rolnych, które w dniu 30 kwietnia 2016 r.:
1) na mocy ostatecznych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu przeznaczone są na cele inne niż rolne,
2) nie przekraczają powierzchni 0,5 ha i są zajęte są pod budynki mieszkalne oraz budynki, budowle i urządzenia niewykorzystywane obecnie do produkcji rolniczej, wraz z gruntami do nich przyległymi umożliwiającymi ich właściwe wykorzystanie oraz zajętymi na urządzenie ogródka przydomowego (tzw. siedliska).
Kolejna ważna zmiana dotyczy ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Nieruchomości rolne Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w pierwszej kolejności będą wydzierżawiane albo sprzedawane na powiększenie lub utworzenie gospodarstw rodzinnych. Rozwiązanie to spełnia postulaty zgłaszane podczas protestów rolników oraz przez organizacje rolnicze aby Agencja nie miała obowiązku w pierwszej kolejności sprzedawać gruntów z Zasobu. Wydzierżawianie i sprzedaż nieruchomości Zasobu będzie odbywać się przede wszystkim w drodze przetargów ograniczonych organizowanych dla rolników indywidualnych zamierzających powiększyć swoje gospodarstwa rodzinne albo dla osób posiadających kwalifikacje rolnicze zamierzających utworzyć gospodarstwo rodzinne. Agencja będzie mogła również organizować przetargi ograniczone ofertowe, w których cena nie będzie stanowić kryterium wyboru oferty, co oznacza, że nieruchomość nabywana będzie po cenie wcześniej ustalonej przez rzeczoznawcę, powiększoną o koszty przygotowania nieruchomości do sprzedaży. W przetargach tych będą mogły również brać udział osoby poniżej 40 roku życia, które nie są rolnikami indywidualnymi, gdyż nie spełniają tylko wymogu 5-letniego okresu osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, a którym umożliwi to powiększenie gospodarstwa.
W celu zwiększenia podaży gruntów Zasobu na powiększanie i tworzenie gospodarstw rodzinnych ustawa zakłada, że osoba, która nabyła łącznie kiedykolwiek z Zasobu 300 ha użytków rolnych lub w wyniku nabycia powierzchnia jej gospodarstwa przekroczy 300 ha użytków rolnych, nie będzie mogła uczestniczyć w przetargu. W tym celu zmniejszono również limit nabywanych gruntów Zasobu z 500 ha do 300 ha użytków rolnych.
Ustawa zakłada zniesienie pierwszeństwa w nabyciu gruntów Zasobu przysługującego byłym właścicielom nieruchomości i ich spadkobiercom. Osoby te w praktyce często nabywały nieruchomości w powyższym trybie po cenie oszacowania, po czym zbywały je na rzecz innych podmiotów za dużo wyższą cenę, obciążając je niejednokrotnie zawyżoną hipoteką, co uniemożliwiało Agencji skorzystanie z prawa pierwokupu. W rezultacie rolnicy indywidualni nie mieli możliwości powiększania swoich gospodarstw rodzinnych.
Ustawa wyklucza z udziału we wszystkich rodzajach przetargów osób, które mają zaległości finansowe wobec wskazanych jednostek sektora finansów publicznych albo nie opuściły gruntów Zasobu mimo wezwania Agencji. Wprowadzenie takich regulacji zalecała Najwyższa Izba Kontroli.
Nieruchomości rolne nabyte z Zasobu nie będą mogły być zbyte bez zgody Agencji w okresie 15 lat od dnia ich nabycia, a nabywca będzie musiał przez ten okres prowadzić na nich osobiście działalność rolniczą. Zgody Agencji wymagać będzie również obciążenie tych nieruchomości hipoteką. Regulacja ta ma na celu, wykluczenie z nabywania nieruchomości osób, które w rzeczywistości nie zamierzają prowadzić działalności rolniczej na nabytym gruncie, a które w istocie nabyły te grunty na preferencyjnych warunkach.
Każdy nabywca nieruchomości Zasobu przed zawarciem umowy sprzedaży będzie zobowiązany do złożenia pod odpowiedzialnością karną oświadczenia o pochodzeniu środków finansowych na ten cel oraz że nie zawarł umowy przedwstępnej na zbycie tej nieruchomości. Regulacja ta ma na celu uniemożliwienie nabywania nieruchomości przez osoby, które w istocie nabywają grunty Zasobu na rzecz innych osób za ich pieniądze. Zapewni to również, że nieruchomości zbywane będą na rzecz osób, które rzeczywiście zainteresowane są prowadzeniem gospodarstwa rodzinnego.
Dopełnieniem zmian w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego oraz w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa są zmiany w innych ustawach. W Kodeksie cywilnym, wprowadzono regulację, zgodnie z którą nieruchomość rolną w drodze zasiedzenia nabyć może jedynie rolnik indywidualny, jeżeli nabywana nieruchomość wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych. Ponadto w kwestiach związanych z nabywaniem udziałów we współwłasności nieruchomości rolnych lub zniesieniem takiej współwłasności preferowani będą rolnicy indywidualni. Przewiduje się również, że do zbycia spadku lub części spadku lub udziału w spadku obejmującym gospodarstwo rolne lub nieruchomość rolną zastosowanie będą miały przepisy o kształtowaniu ustroju rolnego.
Z kolei nowelizacja ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2013 r. poz. 707, z późn. zm.) umożliwi Agencji realizację prawa pierwokupu poprzez wykluczenie wcześniejszego obciążenia danej nieruchomości nadmiernymi hipotekami, które nie mają pokrycia w wartości rynkowej nieruchomości. Regulacja ta spowoduje również, że rolnicy nie będą nadmiernie się zadłużać. Natomiast zmiana ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2015 r. poz. 520, z późn. zm.) ma umożliwić Agencji uzyskanie niezbędnych przy wykonywaniu jej zadań informacji.
Zawarte w ustawie regulacje prowadzić będą do rzeczywistego, a nie jedynie deklaratywnego oparcia ustroju rolnego w Polsce na gospodarstwach rodzinnych, co stanowić będzie wypełnienie normy art. 23 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym podstawą ustroju rolnego w Polsce są gospodarstwa rodzinne.
Zgłoszenie komentarza
Komentarz który zgłaszasz:
"Sprzedaż i zakup gruntów rolnych od 1 maja - najważniejsze informacje ministerstwa"
Komentarz który zgłaszasz:
Może Cię zaciekawić
Lista KO do Sejmiku Województwa Małopolskiego
Spotkanie otworzyła posłanka Weronika Smarduch – szefowa sztabu regionalnego KKW Koalicja Obywatelska. Ważne jest uświadomienie mieszkańcom re...
Czytaj więcejKrótszy tydzień pracy? Ministerstwo prowadzi analizy
Szefowa MRPiPS pytana była, czy rząd bierze pod uwagę wprowadzenie skróconego tygodnia pracy. "Rzeczywiście prowadzimy analizy dotyczące czasu p...
Czytaj więcejZatrzymano podejrzanego o pedofilię 25-latka z Tychów
O możliwości popełnienia przez 25-latka przestępstwa, poinformowali policję rodzice pokrzywdzonej małoletniej. Do ostatnich przestępstw przy wy...
Czytaj więcejLuty najcieplejszy od ponad 100 lat. Zimę zastąpi pora chłodna - twierdzą eksperci
Od kilku dni panują wiosenne temperatury, choć to dopiero przełom lutego i marca. Leszczyna zaczęła kwitnąć już w pierwszych dniach lutego, po...
Czytaj więcejSport
Większość nie wypełnia zaleceń odnośnie aktywności fizycznej
Na jego podstawie można stwierdzić, że ćwiczą przede wszystkim ludzie młodzi, z przewagą mężczyzn, osoby pracujące, z miast powyżej 200 tys...
Czytaj więcejDwunasty zawodnik – wspólny apel wojewody małopolskiego i klubów piłkarskich
Wspólny apel podpisali: wojewoda małopolski Łukasz Kmita, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej prof. Andrzej Matyja oraz wiceprezes Wisły Kraków SA M...
Czytaj więcejZmarł Andrzej Dorula, legenda Sandecji, grał też w LKS Jodłownik
W Jodłownik grał w latach 2002-2004. W sezonie 2002/2003 wywalczył wraz zespołem awans do ligi okręgowej. Wcześniej przez wiele lat był liderem...
Czytaj więcejStoki, trasy i wyciągi narciarskie dostępne tylko w ramach sportu zawodowego
W nocy z poniedziałku na wtorek w Dzienniku Ustaw opublikowano rozporządzenie rządu ws. ustanowienia ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z ...
Czytaj więcejPozostałe
Od 1 marca renciści i wcześniejsi emeryci dorobią więcej
Do emerytur i rent można dorabiać, trzeba jednak pamiętać o tym, że istnieją limity przychodów. Ich przekroczenie może spowodować, że ZUS zm...
Czytaj więcejRuszają ćwiczenia Dragon-24 - utrudnienia na drogach
Jest ono testem zdolności Sił Zbrojnych RP do reakcji na potencjalny wielowymiarowy kryzys o charakterze zbrojnym, przyczyniając się w ten sposób...
Czytaj więcejBudowa przydomowych schronów i ukryć nie będzie wymagała pozwolenia na budowę
Chodzi o projekt nowelizacji Prawa budowlanego oraz niektórych innych ustaw, nad którym pracuje resort rozwoju i technologii. Jak wskazano we wpisi...
Czytaj więcejNowy dyrektor regionalnych lasów państwowych. Chce oddzielić las... od kościoła
"Moim głównym celem będzie ograniczenie wycinki lasów, zwłaszcza najcenniejszych drzewostanów" - powiedział nowy dyrektor. Zapowiedział równ...
Czytaj więcejNajnowsze artykuły
Najpopularniejsze artykuły
Komentarze (7)
Prawo i Sprawiedliwość przebiło PO. Pod przykrywką ochrony polskiej ziemi, w ostatniej chwili wprowadziło poprawki umożliwiające lobby żydowskiemu obrót ziemią, w celu odzyskania majątku! Wasalizm wobec USraelA w PiSie wiecznie żywy!
Można mieć jedynie nadzieję, że senatorowie PiS naprawią błąd posłów!