Pozory mylą, dowód nie

„Pozory mylą, dowód nie” – pod takim hasłem Komenda Główna Policji i Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego w Polsce – Browary Polskie od 2009 r. realizują ogólnopolską kampanię edukacyjną, której celem jest ograniczenie sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim oraz przeciwdziałanie spożyciu alkoholu w tej grupie wiekowej.

Policyjne statystyki mówią same za siebie. W ramach działań profilaktycznych w 2011 roku policjanci służby prewencyjnej w całej Polsce ujawnili 15 285 małoletnich znajdujących się pod wpływem alkoholu. Byli oni także częstymi sprawcami czynów karalnych popełnianych po alkoholu - w ubiegłym roku odnotowano łącznie 2 395 takich. To jednak dorośli w wielu przypadkach są odpowiedzialni za to, że nieletni wchodzą w posiadanie alkoholu. Dlatego to przede wszystkim do nich kierowany jest główny przekaz kampanii. Jeżeli jesteś sprzedawcą, zawsze proś o dowód osobę o młodym wyglądzie, jeżeli jesteś świadkiem sprzedaży alkoholu małoletniemu – reaguj! Jeżeli jesteś rodzicem – rozmawiaj ze swoim dzieckiem o szkodliwych skutkach wczesnej inicjacji alkoholowej.

Kary za sprzedaż alkoholu małoletnim

Obowiązujące w Polsce przepisy prawa zakazują sprzedaży napojów alkoholowych osobom, które nie ukończyły 18 roku życia. Łamanie tego zakazu jest przestępstwem. Popełniającemu je sprzedawcy, a także właścicielowi sklepu, grozi kara grzywny, orzeczenie przepadku napojów alkoholowych – nawet wówczas, gdy są własnością kogoś innego, np. hurtowni lub producenta, a także odebranie zezwolenia na sprzedaż lub podawanie alkoholu.

Trzynasta edycja biegu górskiego „Limanowa Forrest” OSP sprzedaje pojazd. 32 tys. zł za 22-letniego Land Rovera

Jednocześnie „Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi” daje sprzedawcom narzędzia skutecznej kontroli prób zakupu alkoholu przez niepełnoletnich. Jej art. 15 ust. 2 stwierdza jednoznacznie: w przypadku wątpliwości co do pełnoletniości nabywcy sprzedający lub podający napoje alkoholowe uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy.

Istotnym elementem w tej kampanii jest budowanie lokalnych koalicji na rzecz ograniczenia sprzedaży napojów alkoholowych małoletnim. Policja jest, praktycznie w całej Polsce, jednym z  ich głównych członków. Traktujemy alkohol w rękach młodego człowieka jako szczególnie niebezpieczny czynnik kryminogenny, stąd od lat nasze zaangażowanie w działania na rzecz edukacji sprzedawców, rodziców i potencjalnych świadków sprzedaży alkoholu młodo wyglądającym klientom. Cieszy nas rosnąca świadomość społeczna w tym obszarze, ale ciągle mamy przekonanie, że można zrobić więcej i należy to czynić, stąd aktywny udział Policji w kolejnej, już czwartej edycji kampanii „Pozory mylą, dowód nie” – mówi mł. insp.  Ryszard Garbarz, Zastępca Dyrektora Biura Prewencji Komendy Głównej Policji.

Jakie są efekty kampanii?

TNS OBOP w ramach tegorocznej kampanii przeprowadzi badania zachowań sprzedawców wobec sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim. Badania będą prowadzone metodą obserwacji uczestniczącej Tajemniczy Klient w różnych rodzajach sklepów i w różnych sytuacjach, na próbie 300 punktów sprzedaży alkoholu w 6 województwach. Pierwsza fala badań zostanie przeprowadzona latem, a druga późną jesienią tego roku.

Nasze działania edukacyjne w zakresie zapobiegania sprzedawaniu alkoholu osobom niepełnoletnim przynoszą efekty, mierzone przy pomocy niezależnych badań. Dwa lata temu badanie przeprowadzone metodą „tajemniczy klient” przez instytut PBS DGA pokazały, że sprzedaż alkoholu osobom poniżej 18. roku życia spadła po przeprowadzeniu kampanii aż o 10%. O tyle samo wzrosła sprawdzalność dowodów osobistych przez sprzedawców. Liczymy na jeszcze lepsze rezultaty w tegorocznej edycji kampanii. Dzięki wsparciu Komendy Głównej Policji, zaangażowaniu licznych podmiotów na poziomie lokalnym, ścisłej współpracy z gminnymi komisjami do spraw rozwiązywania problemów alkoholowych oraz rozszerzeniu naszych przekazów o komunikację do rodziców i nauczycieli, chcemy jeszcze skuteczniej zapobiegać negatywnym zjawiskom, jakie wiążą się ze spożywaniem alkoholu przez nieletnich. – mówi Danuta Gut, Dyrektor Biura Zarządu ZPPP Browary Polskie.

Tegoroczna odsłona ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej „Pozory mylą, dowód nie” ukierunkowana jest już po raz drugi  na aktywizację środowisk lokalnych. Zaangażowanie w nią samorządów, celem zbudowania szerokiej koalicji na rzecz ograniczenia dostępności napojów alkoholowych osobom niepełnoletnim, daje najlepsze rezultaty. W ramach kampanii, do urzędów miast i gmin oraz  gminnych komisji  rozwiązywania problemów alkoholowych, a za ich pośrednictwem do organizacji społecznych, dystrybuowane sąbezpłatne pakiety materiałów edukacyjno – informacyjnych. W tym roku w zestawie znajdą się ulotki, plakaty oraz naklejki informujące o tym, że dany punkt nie prowadzi sprzedaży alkoholu niepełnoletnim, film szkoleniowy, edukujący sprzedawców jak reagować na próby zakupu alkoholu przez małoletnich oraz prezentujący stosowane przez nich w takich przypadkach sztuczki, a także broszura dla rodziców, omawiająca ogromną rolę wychowania w rodzinie w przeciwdziałaniu sięgania po alkohol przez małoletnich oraz materiały dla nauczycieli – konspekt lekcji dla rodziców na temat "Młodzi a alkohol". W dotarciu do adresatów kampanii w całej Polsce pomagają funkcjonariusze Policji, którzy będą również monitorować przebieg działań w swoich gminach. Dla nich powstał również specjalny przewodnik po kampanii, będący też podręcznym kompendium wiedzy prawnej w zakresie sprzedaży alkoholu.

Do kampanii mogą się zgłaszać samorządy z całego kraju. Gminy, które zgłoszą uczestnictwo w tegorocznej edycji, będą też mogły wziąć udział w konkursie na „Odpowiedzialną Gminę 2012 roku”. W jego ramach wyłonionych zostanie dziesięciu laureatów, którzy kampanię zrealizowali najpełniej, najbardziej kompleksowo i – w szczególności – z wykorzystaniem własnych inicjatyw, wykraczających poza standardowe działania.

W ramach kampanii działa infolinia 0801 066 366 oraz strona internetowa www.pozorymyla.pl, na której dostępne są wszelkie dokumenty i informacje z nią związane. Gminy i organizacje mogą też za ich pośrednictwem zgłaszać swoje uczestnictwo.